Çatı GES’lerde Membran Uygulamaları: Konstrüksiyon ve Montaj Stratejileri

Çatı tipi güneş enerjisi santrallerinde (GES) konstrüksiyon sistemleri, yatırımın güvenliği ve uzun ömürlü kullanımı açısından kritik bir rol oynar. Bu sistemler, hem güneş panellerini taşıyan yapıyı oluşturur hem de çevresel koşullara karşı dayanıklılık sağlar.

Konstrüksiyon sisteminin sağlamlığı, doğrudan yatırımınızın güvenliğini belirler. Bu nedenle kurulum öncesinde detaylı mühendislik hesapları yapılmalı, çatı yüzeyi ve malzeme yapısı dikkatlice analiz edilmelidir. Her çatı yüzeyi kendine özgü özellikler taşıdığından, tek tip konstrüksiyon çözümünün tüm projelere uygulanması en yaygın hatalardan biridir.

Çatı GES projelerinin yaygınlaşmasıyla birlikte farklı çatı tiplerine özel geliştirilen montaj çözümleri büyük önem kazanmıştır. Bu nedenle montaj öncesi her projeye özel analiz ve tasarım yapılması, sistemin verimliliği ve güvenliği açısından hayati öneme sahiptir.

Konstrüksiyon seçiminde, üretici firmanın daha önce gerçekleştirdiği projeler incelenmeli ve sistemin kalite-belgeleri ile hesaplamalarına dikkat edilmelidir. Dayanıklı ve yüksek mukavemetli malzemelerle üretilmiş konstrüksiyon sistemleri, olası doğa olaylarına karşı da güvenli bir kurulum sağlar.

Bir GES projesi projelendirilirken:

• Statik ve sismik hesaplar doğru şekilde yapılmalı,

• Rüzgâr yükü ve diğer çevresel faktörler dikkate alınmalı,

• Çatı kaplaması (sandviç panel, trapez sac, kenet, membran, kiremit, shingle vb.) ve taşıyıcı sistem (çelik, betonarme, ahşap vb.) türü belirlenmelidir.

Çatı Kaplamaları (Çatı Malzemeleri)

”Günümüzde projelendirilen güneş enerjisi santrallerinde konstrüksiyon yapılarına yeterli önem veriliyor mu?” sorusunun yanıtı ise biraz karışık. Birçok yatırımcı GES projelerinde güneş paneli, inverter gibi temel yapı taşlarına yüksek önem verirken tüm bu yatırımı taşıyacak konstrüksiyon sistemlerine yeterli hassasiyeti göstermeyebiliyor. Bu durumu bina inşaatlarındaki temel ile kıyaslamak doğru bir yaklaşım olacaktır. Kurduğunuz altyapı ne kadar güvenilir ve sağlam olursa üzerinde konumlandıracağınız sistemde bir o kadar dayanıklı olacaktır. Konstrüksiyon kurulumlarında yapılacak minimal hatalarda bile tesiste büyük zararlar oluşabilir, geri dönülemez sorunlar meydana gelebilir. Bu durum güneş enerjisi santrallerinin tümünde geçerli olmak üzere özellikle çatı GES projelerinde ciddi önem arz etmektedir.

Özellikle membran çatı kaplamaları, yaygın olarak tercih edilen hafif, su yalıtımı sağlayan ve uzun ömürlü çözümler arasında yer alırken; konstrüksiyon montajı doğru yöntemle uygulanmadığında çatıda sızıntı ve yapı hasarı riskleri doğabilmektedir. 

Çatı tipine göre doğru konstrüksiyon çözümünü belirlemek, sistemin bütünlüğü ve güvenliği açısından kritik öneme sahiptir. Bu noktada özellikle dikkat edilmesi gereken çatı türlerinden biri de membran çatılardır. Membran çatı yüzeylerine özel çözümler ve dikkat edilmesi gereken noktalar ayrı bir değerlendirme gerektirir.

Membran Çatı Nedir?

Membran çatılar, genellikle PVC, TPO veya EPDM esaslı sentetik kaplamalardan oluşan, hafif yapılı, su geçirmezlik özelliği yüksek çatı kaplama sistemleridir. Teras çatılarda veya sanayi yapılarında sıklıkla tercih edilir.

Membran Çatı Kaplaması

Avantajları:

• Hafiftir, yapı statik yükünü artırmaz.

• Su yalıtımı sağlar.

• Düz yüzeylidir, bakım ve temizlik kolaylığı sunar.

  
  

Ancak bu avantajlar aynı zamanda montaj sırasında dikkatli olunmasını gerektirir. Çünkü:

• Delici yöntemlerle montaj yapılırsa, su yalıtım bütünlüğü bozulabilir.

• Sıcak hava kaynaklı yöntemler veya kimyasal yapıştırıcılar membran malzemenin kimyasını bozabilir.

Membran Çatılarda GES Konstrüksiyon ve Montaj Stratejileri

Membranların montaj sistemleriyle olan uyumu, GES projelerinin ömrü ve performansı açısından kritik öneme sahiptir. Ayrıca membran kaplamanın altında bulunan çatı malzemesinin de yapısı oldukça önem taşır.

Membran kaplamalı çatılarda konstrüksiyon sistemi olarak genellikle vidalama+membran kaynatma yöntemi tercih edilir. Konstrüksiyon ve montaj seçeneği olarak 4 farklı sistemi ele alabiliriz.

Konstrüksiyon ve Montaj Seçenekleri

Membran çatılarda öncelikle montajın çatı kaplamasına mı yoksa çatının taşıyıcılarına mı yapılacağının kararı verilmelidir. Çatı kaplamasına yapılacak montajı hadveye montaj, taşıyıcılara yapılacak montajı aşıklara montaj olarak kısaca bahsedelim. 

1. Disk + Tek Kat Profil (Çatı Kaplamasına Bağlı)

Bu sistemde öncelikle çatı kaplamasına, özel vidalar kullanılarak metal diskler monte edilir. Ardından, bu disklerin üzerine çatı membranı ile uyumlu parçalar kaynak yapılarak bütünlük sağlanır. Disk montajının tamamlanmasının ardından, bağlantı aparatları vasıtasıyla alüminyum profillerin montajı tamamlanır.

Montaj sürecinde dikkat edilmesi gereken en önemli unsurlardan biri, vidaların üretici tarafından belirtilen tork değerlerinde sıkılmasıdır. Uygun torkta sıkılmayan vidalar; gevşeme, deformasyon ya da sızdırmazlık kaybı gibi sorunlara yol açabilir ve sistemin yapısal bütünlüğünü olumsuz etkileyebilir.

Tek kat profil sistemlerinde, genellikle sehpa uzunluğuna eşit veya bir miktar daha uzun boy profiller tercih edilir. Ancak bu sistemin uygulanabilirliği, montaj öncesinde çatı yapısının detaylı şekilde analiz edilmesini gerektirir. Çatı eğimi, kaplama tipi ve yük taşıma kapasitesi gibi parametreler doğrultusunda uygunluk kontrolü mutlaka yapılmalıdır.

Profil montajı tamamlandıktan sonra, güneş panelleri uygun klempler yardımıyla sabitlenir ve böylece mekanik montaj süreci tamamlanmış olur.

2. Disk + Tek Kat Profil (Yapı Taşıyıcısına Bağlı)

Çatı kaplamasının gerekli standartları taşımadığı durumlarda daha çok tercih edilen sistemdir. Bulunan taşıyıcıların tipine göre yani çelik veya beton olan taşıyıcıya göre öncelikle vida tipi belirlenir. Çatı malzemesinden alttaki taşıyıcının arasındaki mesafeye göre ise vidanın uzunluğu belirlenir. Çatı malzemesi taşıyıcıya kadar genellikle elmas uçlu matkap yardımıyla delinir. Saplama vidalar/tij bağlantısı yapılarak metal diskler monte edilir. Disk montajının tamamlanmasının ardından, bağlantı aparatları vasıtasıyla alüminyum profillerin montajı tamamlanır.

Çatı kaplamasına bağlı sistemde kullanılan kısa vidalara ek olarak en az 8 cm uzunluğundaki saplama vida/tij ile taşıyıcı sisteme montaj yapılması ile çatı malzemesinin mukavemeti ile sistemin herhangi bir ilişkisi kalmamaktadır. Sistem, direkt olarak çatının taşıyıcılarına bağlandığından en sağlam montaj sistemi olarak da bahsetmek çok yanlış olmayacaktır. 

Bu sistem, çatı kaplamasına doğrudan bağlantı yapılan sistemlere kıyasla maliyet açısından bir miktar daha yüksek olabilir. Ancak sunduğu mekanik dayanım ve uzun vadeli güvenlik, bu maliyet farkını fazlasıyla karşılamaktadır.

Güneş enerjisi santralleri uzun vadeli yatırımlar olduğundan, konstrüksiyonun sağlamlığı büyük önem taşır. Bu bağlamda, aşıklara yapılan montaj sistemleri; çatı kaplamasına vidalanan sistemlere göre çok daha yüksek mukavemet sunar. Ayrıca, taşıyıcı sistemle kaplama arasındaki bağlantıyı güçlendirdiği için çatıya ek yapısal destek sağlar.

3. Disk + Çift Kat Profil (Yapı Taşıyıcısına Bağlı)

Bu sistem, maliyeti nedeniyle en az tercih edilen yöntemlerden biri olsa da, çatı GES uygulamalarında uzun ömürlü ve güvenli bir sistem kurulumu için en etkili çözümlerden biridir.

Diğer taşıyıcı sistemine bağlı sistemlerden farklı olarak, bu montaj yönteminde disk montajının tamamlanmasının ardından, bağlantı aparatları vasıtasıyla birbirini dik kesen iki ayrı boy profil kullanılarak karkas yapı oluşturulur. Ancak kullanılan profil miktarının diğer sistemlere göre daha fazla olması, yapıya aktarılan yükü artırır. Bu nedenle uygulamadan önce çatı taşıyıcısının statik açıdan uygunluğu dikkatle değerlendirilmelidir.

Çift kat profil kullanımı ayrıca panel altında ek bir yükseklik sağlayarak hava sirkülasyonunu artırır. Bu durum panel altındaki sıcaklığın düşmesine katkı sağlarken, aynı zamanda panelin maruz kaldığı rüzgâr yükünü de artırabilir. Bu nedenle hem ısı yönetimi hem de yapısal dayanım açısından bu etkilerin dikkate alınması gerekir.

4. Balast Sistemler 

   
   

Çatı delinmesinin istenmediği durumlarda ağırlıkla sabitleme sağlanabilir. Genellikle profil ayaklarına beton ağırlık koyularak denge sağlanması hedeflenir. 

Eğimi düşük veya düz membran çatılarda paneller, doğu-batı yönünde açılı ya da yatay olarak tek yöne güneye bakacak şekilde açılı bir konstrüksiyon ile yerleştirilebilir. 

Bu çatı tiplerinde açı vermek için alüminyum profillerden oluşturulan üçgen ayaklı profil seti ile istenen açı (10-15 derece arası) elde edilir. Bu sistemde rüzgara karşı direnci konulan ağırlıklar ve yan ve arka kısma bağlanan rüzgarlıklar sağlamaktadır.

Çatının delinmesinin istendiği durumlarda ağırlıklar ortadan kalkar. Kullanılacak disk, yine aynı yöntem ile saplama vidalar/tij bağlantısı yapılarak metal diskler çatıya monte edilir. Disk montajının tamamlanmasının ardından, bağlantı aparatları vasıtasıyla alüminyum profillerin montajı tamamlanabilir.

Sonuç

Güneş enerjisi santrallerinde uzun ömürlü performans ve yatırım güvenliği, yalnızca kaliteli panel ve inverter seçimiyle değil, bu sistemleri taşıyan altyapının mühendislik doğruluğuyla mümkün olur.

Özellikle membran çatı kaplamaları gibi hassas yüzeylerde, kullanılan konstrüksiyon sisteminin yapısı, montaj yöntemi ve bağlantı ekipmanlarının kalitesi büyük önem taşır. Yanlış sistem tercihi ya da hatalı montaj, su yalıtımında bozulmaya, yapısal zayıflıklara ve tesisin tamamında performans kayıplarına yol açabilir.

Bu nedenle:

• Doğru konstrüksiyon tipi seçilmeli

• Statik hesaplar hassas yapılmalı

• Uygun sabitleme ürünleri kullanılmalı

• Montaj detaylarına azami özen gösterilmelidir.

  
  

SolarFIX tarafından geliştirilen ve faydalı model tesciliyle koruma altına alınan Alüminyum Sabitleme Ayağı, bu gerekliliklerin tamamını karşılayan yenilikçi ve güvenilir bir çözümdür. GES kurulumlarında teknik yeterliliği belgelenmiş ürünlerle ilerlemek, sadece bugünü değil, gelecekteki performansı da garanti altına alır.

Unutmayın, enerji üretiminin güvenliği, temelin sağlamlığıyla başlar.

SolarFIX Alüminyum Sabitleme Ayağı

SolarFIX Alüminyum Sabitleme Ayağı: Membran Çatıların Yeni Standardı

Güneş enerjisi sistemlerinin yaygınlaşmasıyla birlikte, çatı türlerine uygun, güvenli ve uzun ömürlü montaj çözümleri daha da önem kazandı. Özellikle membran kaplı çatılar, klasik montaj yöntemleriyle çatının su yalıtımına zarar verebildiği için özel çözümler gerektiriyor.

Bu noktada, SolarFIX Ar-Ge Ekibi tarafından geliştirilen ve sektöre kazandırılan Alüminyum Sabitleme Ayağı, GES uygulamaları için önemli bir mühendislik başarısı sunuyor.

Ürünün Öne Çıkan Özellikleri

Tek Parça Enjeksiyon Üretim: Alüminyum plaka ve paslanmaz tij, enjeksiyon yöntemiyle tek parça olarak üretilmiştir. Bu üretim tekniği, ürünün hem dayanımını artırır hem de montaj kolaylığı sağlar.

Kaynak Prosesi Gerektirmez: Kaynaksız üretim sayesinde bağlantı noktalarında oluşabilecek zayıflıklar ortadan kaldırılmış, daha güvenli bir yapı elde edilmiştir.

Paslanma Riski Yoktur: Alüminyum alaşım gövde ve paslanmaz çelik saplama, dış ortam koşullarına karşı yüksek direnç gösterir.

Üstün Mekanik Dayanım: Muadil ürünlere kıyasla en az 2 kat daha yüksek çekme mukavemeti sunar; zorlu iklim ve yük koşullarında dahi performansını korur.

Hafif ve Verimli: Uygulama sırasında m² başına yalnızca 12 kg ağırlık getirir. Bu da çatı sistemlerine minimum yük bindirirken maksimum sağlamlık sağlar.

SOLARFIX ’in bu yenilikçi tasarımı, yalnızca teknik özellikleriyle değil, resmi olarak da kalitesini kanıtlamış bir üründür.

Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından 21.06.2024 tarihinde, TR 2023 001618 Y numarasıyla Faydalı Model Belgesi ile tescillenmiştir. 

Bu belge, ürünün 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında 10 yıl süreyle korunduğunu göstermektedir. Bu da ürününüzün yalnızca bir çözüm değil, aynı zamanda sektöre kazandırılmış bir mühendislik değeri olduğunu gösterir.

Neden SOLARFIX Sabitleme Ayağı?

• Çatıya zarar vermez, su sızdırmazlık sağlar.

• Hızlı ve kolay montaj imkanı

• Tescilli ürün güveni

• Yüksek çekme mukavemeti

• Uzun ömürlü ve dayanıklı yapı